مؤسسه باستان‌شناسی دانشگاه تهران

ساختمان شماره 1: تهران - خيابان وليعصر - ايستگاه پسيان - مجتمع موقوفات دکتر محمود افشار - پلاك 3005 - کدپستی : 33114-19617   تلفن: 22709204 - فکس: 22709205

دفتر مرکزی (ساختمان شماره 2): تهران - خیابان انقلاب - خیابان پورسینا - پلاک 13​​​​​​  تلفن: 88965582(021)           71-61113670(021)

مؤسسه باستان شناسی در سال ۱۳۳۸ به پیشنهاد استاد دکتر عزت الله نگهبان در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران تأسیس شد. هدف اصلی این مؤسسه، انجام تحقیقات علمی دانشگاهی در زمینه‌های مربوط به باستان‌شناسی و شناسایی فرهنگی و تمدنهای گذشته ایران و ممالک همجوار به استناد پژوهش‌های باستان‌شناسی هنر بود.
مؤسسه باستان‌شناسی از سال ۱۳۵۴ در باغ فردوس شمیران مستقر گردید این محل توسط مرحوم دکتر محمود افشار به عنوان وقف در اختیار مؤسسه باستان‌شناسی دانشگاه تهران قرار گرفت.موسسه باستان شناسی از بدو تأسیس، چه در فعالیت‌های پژوهشی و آموزشی خود در زمینه حفاری‌ها و بررسی‌های مختلف باستان‌شناسی، که با همکاری سازمانهای مربوط انجام گرفته است مارلیک، هفت تپه، تپه زاغه، تپه قبرستان، الموت، کلاردشت، اسماعیل آباد قزوین و چه در آموزش فنی و نظری دانشجویان و تربیت پژوهشگران و متخصصین، در ارتقا سطح علمی کشور سهم بسزایی داشته است.وبا برگزاری سمینارها، و کنفرانس‌ها، و انتشار گزارشهای تحقیقات انجام یافته در مجله تخصصی مارلیک و کندوکاو، و چاپ نتایج پژوهش‌ها به صورت کتب و مقالات و پیان نامه در داخل و خارج از کشور به زبانهای مختلف در معرفی و شناساندن فرهنگ و تمدن ایران سهیم بوده است.
مؤسسه باستان شناسی وابسته به مهمترین دانشگاه کشور در حال حاضر به عنوان تنها مرکز پژوهشی دانشگاهی (نوع اول) در سطح ایران در زمینه تحقیقات باستان شناسی و تاریخ هنر با برنامه ریزی دقیق و دراز مدت و بکارگیری تدابیر تخصصی در سازماندهی جدید آن، امیدوار است بتواند جوابگوی نیازهای جامعه در زمینه‌های علمی و تحقیقات کاربردی در این رشته مهم از علوم انسانی باشد.
 

اهداف:

هدف عمده تحقیقات علوم انسانی و بویژه باستان شناسی شناخت و درک هر چه بهتر تحولات تدریجی فرهنگ بشری از دیرباز تاکنون است. تکامل هر چه بهتر جامعه امروز مبتنی بر شناخت هر چه بیشتر سیر تکامل فرهنگ جوامع در گذشته است. علم باستان شناسی از چندین دهه قبل نه تنها در اصول و روش تحقیق، بلکه در اهداف نیز به سرعت دستخوش تحولات بنیادی شده است.
باستان شناسی با درک مفاهیم میراث گذشتگان بر مبنای آثار باقی مانده در درون و برون خاک، باعث می‌شود تا مدارک بسیار و گوناگون بعنوان سندی تاریخی معنی فرهنگی پیدا کند.
جستجوی اطلاعات و ارتباط یافته‌ها در زمینه‌های گسترده و گوناگون، رهیابی بین‌المعارفی به پژوهش‌های باستان شناسی بخشیده است. تعیین خط مشی و انجام پژوهش‌های باستان شناسی و تاریخ هنر برای شناساندن فرهنگ ایرانی و اسلامی در چارچوب فعالیت‌های مؤسسه، تنظیم و اجرای برنامه‌های علمی حفاری و بررسی باستان شناسی برای پاسخگویی به سوالات مطرح در زمینه باستان شناسی، انطباق تحصیلات و آموزش دانشگاهی با احتیاجات و توقعات امر تحقیق، تشکیل سمینارها و کنفرانس‌ها و نمایشگاه‌های خاص باستان شناسی و تاریخ هنر، شناساندن کاربرد علم باستان شناسی، ایجاد روابط علمی و آموزشی با مؤسسات مربوط داخلی و خارجی، تنظیم و اجرای قراردادهای علمی پژوهشی با دستگاه‌های کشور، ایجاد تسهیلات لازم بری انجام برنامه‌های پژوهشی باستان شناسی، معرفی و انتقال دانش و داده‌های جدیدباستان شناسی از راه انتشار مقاله‌ها و کتاب‌های علمی، از اهداف عمده مؤسسه باستان شناسی به شمار می آیند.
 

وظایف:

   ۱- آموزش فنی و عملی دانشجویان به ویژه تأمین و ایجاد تسهیلات لازم برای بهبود وضع آموزش دانشجویان.

   ۲- انجام تحقیقات علمی در زمینه‌های مربوط به باستان شناسی بر اساس نیازهای باستان شناسی کشور و ایجاد تسهیلات لازم برای انجام برنامه‌های پژوهشی مربوط

   ۳ – ا یجاد روابط علمی و آموزشی با مؤسسات مربوط داخلی و خارجی در زمینه ارتباط بیشتر محققین و اطلاع از پیشرفت‌های علمی جدید و انجام طرح‌های مشترک.

   ۴ – تنظیم برنامه‌های کاری برای پاسخ به سوالات خاص باستان شناسی کشور.

   ۵ – تشکیل همایش‌های علمی و نمایشگاه‌های باستان شناسی در زمینه فعالیت‌های انجام شده توسط مؤسسه
 

حوزه فعالیت‌های پژوهشی مؤسسه باستان شناسی به دوره‌های پیش از تاریخ، تاریخی و اسلامی تقسیم شده است. بدین ترتیب کلیه تحقیقات علمی در سه گروه اصلی زیر انجام می‌گیرد:

   ۱ - گروه باستان شناسی دوره پیش از تاریخ

   ۲ - گروه باستان شناسی دوره تاریخی

   ۳ - گروه باستان شناسی و تاریخ هنر دوره اسلامی‌‌‌‌‌